Endişelenmeyi Bırakıp Bombaları Sevmeyi Nasıl Öğrendim?*
Çetin çarpışmalar, savaşın insanlık dışı görüntüsü, yüksek tondaki müziğin film karesinin her anını kahramansı propagandalarla illüstre edişi, “war is a hell-savaş bir cehennemdir” imgeleri, kaçış, fedakârlık ve anlamsız çabalar... Tüm bu temaların tasvir edildiği (conflict at the war-front) savaşın sıcak sahnelerinin yanı sıra (homefront) savaşın arka planındaki psikolojik boyut savaş filmlerinin ele aldığı en önemli kısımdır. Bıyıkları daha yeni terleyen gençlerin acemice tuttuğu silah, bireysel sorgulayışlar, bir askerin mikro-kozmik planda evrenin bir noktasında bir anlık durup alnına sıçramış kanları silişi, barbar seslerden bir anlığına soyutlanıp kafasını kaldırışı ve güneşe karşı gözlerini kısışı... Plot senaryonun işte tam bu noktasında (anti-war) savaş karşıtı filmler kameranın odak noktası olan karakter üzerinden tüm politik söylemlerin tıkandığı anı resmeder.
Tarihsel bir perspektiften kapitalizme doğru akan süreçte Hollywood tarihini gözlemlediğimiz vakit (pro-war) savaş yanlısı filmlerin yoğun olduğunu görüyo-ruz. 1998 yapımı Er Ryan’ı Kurtarmak (Saving Private Ryan) filmi bunun tipik bir örneği. Ryan adlı karakterin Amerikan bayrağı altındaki görüntüsüyle başlayan film “flashback” tekniğiyle savaş sahnelerine geri dönüp çetin sahneleri realistik betimlemelerle süslüyor. Ölen askerlerden birinin annesine gönderilen mektupta “böylesine kahraman bir evlat yetiştirdiğiniz için gurur duymalısınız” sözleriyle, uydurulan masalların her dilde aynı olduğu görülüyor. Spot ışıklar Abraham Lincoln’un sözünün yazılı olduğu ironik bir yazıya ışıklarını yakıyor: “Zulme ve adaletsizliğe son vermek için savaşan kahramanlara ithafen...”
Gökyüzünde dalgalanan bayrak sahnesiyle başlayan film, arka planda Ryan’ın kabarık göğsü ve “heroic” kahramansı bir müzik eşliğinde yine aynı sahneyle bitiriliyor.
...
*[Savaş Fimleri Üzerine Bir Dosya, Emine Bahşi, Tuti, 9. Sayı, Mart-Nisan-Mayıs 2015, s.134-140]
